Η βιταμίνη Α ή ρετινόλη (ή αξηροφθόλη) είναι ένα από τα πιο σημαντικά φυσικά συστατικά για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της καλής υγείας του οργανισμού. Πρόκειται για μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία υπάγεται στην κατηγορία των καροτενοειδών.
Είναι απαραίτητη για την υγεία του δέρματος και της όρασης, αλλά παίζει σημαντικό ρόλο και στη διατήρηση της υγείας σε άλλα μέρη του οργανισμού. Σε συνδυασμό με άλλες αντιοξειδωτικές βιταμίνες, παίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Επίσης, προστατεύει από τις υπεριώδεις ακτινοβολίες, προωθεί τη λειτουργία του εγκεφάλου και δίνει μεγάλη ώθηση στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιπτώσεις από την έλλειψη ή την υπερκατανάλωση βιταμίνης Α
Ανεπαρκής πρόσληψη της βιταμίνης Α μπορεί να επιφέρει σημαντικές επιπλοκές, ειδικά αν είναι παρατεταμένη. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει έλλειψη της βιταμίνης έχουν παρατηρηθεί σοβαρές επιπτώσεις, όπως:
- μειωμένη όραση στο σκοτάδι
- ευαισθησία σε δερματικές βλάβες, όπως είναι η ξηροδερμία
- καθυστέρηση ανάπτυξης (οστά, δόντια)
- αδυναμία και απώλεια αντανακλάσεως
- καταστολή ανοσοποιητικού συστήματος
- ξηροφθαλμία (καταστροφή του κερατοειδή χιτώνα του ματιού η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση)
Από την άλλη, και η υπερκατανάλωση ενέχει κινδύνους για τον οργανισμό όπως, ξηροδερμία, πόνους και κατάγματα οστών, ηπατοπάθεια, αναιμία και εμβρυϊκή δυσπλασία σε περίπτωση εγκυμοσύνης, αίσθημα αδυναμίας, πονοκέφαλοι, ανορεξία, ναυτία, τριχόπτωση και δερματικά προβλήματα.
Πού βρίσκουμε την Βιταμίνη Α;
Υπάρχουν δυο τύποι βιταμίνης Α αναλόγως τον τύπο τροφής από τον οποίο προέρχεται:
-
Η βιταμίνη Α από ζωικές τροφές ονομάζεται ρετινόλη. Αυτή η μορφή της βιταμίνης Α μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας από τον οργανισμό. Τροφές που αποτελούν καλές πηγές ρετινόλης-βιταμίνης Α είναι το μοσχάρι, το συκώτι του κοτόπουλου, το τυρί, το βούτυρο, τα λιπαρά ψάρια και το πλήρες γάλα
-
Η βιταμίνη Α που προέρχεται από φρούτα και λαχανικά ονομάζεται προβιταμίνη Α ή β-καροτενοειδές και μετατρέπεται σε ρετινόλη από τον οργανισμό με την πέψη της τροφής.
Τροφές που αποτελούν καλές πηγές προβιταμίνης Α είναι:
-
τα καρότα: είναι η σημαντικότερη πηγή. Η καροτίνη καταναλώνεται και μετατρέπεται σε βιταμίνη Α μέσα στο σώμα
-
η κολοκύθα
-
το σπανάκι: προσφέρει στον οργανισμό υψηλό ποσοστό βιταμίνης Α
-
τα αποξηραμένα βερίκοκα: αποτελούν την ιδανική επιλογή. Επιπλέον, προσφέρουν σίδηρο, βιταμίνη Β6 και μαγνήσιο
-
η κόκκινη πιπεριά
-
η γλυκοπατάτα: αποτελεί ίσως την υψηλότερη πηγή βιταμίνης Α. Είναι μία ιδιαίτερη εναλλακτική επιλογή της κλασικής πατάτας
-
το γκρέιπφρουτ: έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες σε υψηλή συγκέντρωση
-
το πεπόνι
-
τα φιστίκια: ο βασιλιάς των ξηρών καρπών, όσον αφορά στην περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α
-
το μπρόκολο: προσφέρει επιπλέον πρωτεΐνη, σίδηρο και βιταμίνη C
-
το μάνγκο
-
το γκότζι μπέρι: μία από τις πιο σημαντικές υπερτροφές που πρέπει να εντάξετε στο διαιτολόγιό σας
Περίπου το 20% της βιταμίνης Α που βρίσκουμε στα σκούρα πράσινα λαχανικά και περίπου το 30-35% στα κίτρινα-πορτοκαλί λαχανικά καταστρέφεται με το μαγείρεμα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό κάποιος να λαμβάνει ένα συμπλήρωμα διατροφής που θα περιέχει βιταμίνη Α ώστε να καλύπτει τις ελλείψεις που μπορεί να προκύπτουν από την διατροφή μας.