Η χοληστερίνη προκαλεί πρόβλημα μόνο αν τα επίπεδά της στο αίμα είναι υπερβολικά υψηλά. Αν έχετε περισσότερη χοληστερίνη απ’ ότι χρειάζεται το σώμα σας, μπορεί να δημιουργηθεί συσσώρευση λιπαρών αποθέσεων στις αρτηρίες σας, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την υγεία της καρδιάς σας.
“Καλή” και “κακή” χοληστερίνη
Η “καλή” χοληστερίνη ή λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL), απομακρύνει τη χοληστερίνη από τις αρτηρίες σας προς το ήπαρ, όπου απορρίπτεται. Έτσι, ένα υψηλό επίπεδο καλής χοληστερίνης (HDL) κάνει καλό και στην καρδιά σας. Αν υπάρχουν υψηλά επίπεδα κακής χοληστερίνης (LDL) στο αίμα σας, μπορεί να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, στενεύοντάς τα και αυξάνοντας τον κίνδυνο που διατρέχετε να εκδηλώσετε στεφανιαία νόσο. Για μια γερή καρδιά, είναι σημαντικό η κακή (LDL) χοληστερίνη να παραμένει χαμηλή και η καλή (HDL) χοληστερίνη να παραμένει υψηλή.
Πώς μετριέται η χοληστερίνη;
Η χοληστερίνη μετριέται σε μονάδες που λέγονται milligrams ανά δεκατόλιτρο αίματος (mg/dl) ή σε millimoles ανά λίτρο αίματος, ή σε συντόμευση mmol/litre ή mmol/l.
Σε τι επίπεδα πρέπει να βρίσκεται η χοληστερίνη σας;
Σύμφωνα με τις νέες συστάσεις του Joint British Societies, ο στόχος σας είναι η ολική σας χοληστερίνη να είναι κάτω από 190 mg/dl και η “κακή” (LDL) χοληστερίνη κάτω από 130 mg/dl.
Τι προκαλεί τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των επιπέδων της χοληστερίνης, ωστόσο η συνηθέστερη αιτία είναι η κατανάλωση πολλών λιπαρών και ιδιαίτερα κορεσμένων. Η υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών (βούτυρο, μπέικον), μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα κακής (LDL) χοληστερίνης. Άλλοι παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα, η ηλικία, η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό πάχος, ο υποδραστήριος θυρεοειδής αδένας, ο διαβήτης ή προβλήματα με τα νεφρά, μπορούν επίσης να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα επίπεδα της χοληστερίνης σας.
Τι αλλαγές μπορείτε να κάνετε στον τρόπο ζωής σας για να μειώσετε τη χοληστερίνη σας;
Έρευνες δείχνουν ότι 80% του κινδύνου για εκδήλωση στεφανιαίας νόσου, μπορεί να μειωθεί με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:
- Επιλογή υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής
- Περισσότερη σωματική δραστηριότητα
- Διατήρηση φυσιολογικού βάρους
- Αποφυγή καπνίσματος
- Λιγότερο άγχος
Ποιες τροφές ανεβάζουν τη χοληστερίνη;
Οι τροφές που συμβάλουν στην αύξηση των τιμών των λιπιδίων στο αίμα μας είναι αυτές που περιέχουν και τροφοδοτούν τον οργανισμό μας με μεγάλες ποσότητες «κακού» λίπους. Με τον όρο κακό λίπος εννοούμε κυρίως το κορεσμένο, που είναι συνήθως ζωικής προέλευσης, και το βρίσκουμε σε τρόφιμα όπως: βούτυρο, μαγιονέζα, ζωικό λίπος, ζωμός κρέατος & παχιές σούπες, εκχυλίσματα κρέατος, εντόσθια (νεφρά, συκώτι, μυαλά), κρέμες, λίπος καρύδας, παστά, παγωτά, παχιά κρέατα, αλλαντικά, μπέικον, κρόκοι αυγών, πλήρες γάλα, ολόπαχα γιαούρτια (λίπος > 2%), παχιά τυριά, τυριά σε κρέμα, γλυκά, σοκολάτα, κρουασάν, αρτοσκευάσματα με αυγά και βούτυρο, τηγανητά τρόφιμα (π.χ. πατάτες, τσιπς), κ.ά.
Ποιες τροφές επιτρέπονται;
Οι τροφές που μπορούμε να καταναλώνουμε είναι όσες περιέχουν καλής ποιότητας λίπη π.χ. μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) ή πολυακόρεστα (ψάρια, ξηροί καρποί) ή φυτικές ίνες (διαλυτές και αδιάλυτες). Τέτοια τρόφιμα είναι τα παρακάτω: ψωμί, φρυγανιές, παξιμάδια, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά, ψάρια, κοτόπουλο (στήθος-χωρίς δέρμα), κρέας άπαχο (άλιπο μοσχαρίσιο, άλιπο χοιρινό), ελαιόλαδο και σπορέλαια, αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι), τυριά με χαμηλά λιπαρά, άλιπες σούπες (χορτόσουπα, ντοματόσουπα), όσπρια (φασόλια, ρεβίθια, μπιζέλια, φακές), λαχανικά (αγκινάρες, σπαράγγια, μελιτζάνες, μπρόκολα, λάχανο, καρότα, κουνουπίδι, κολοκυθάκια, αγγούρι, λεπτά φασολάκια, μαρούλι, μανιτάρια, πιπεριές, σπανάκι, καλαμπόκι, ντομάτες, χόρτα) κ.ά.
Ποιες τροφές είναι σημαντικές στον πόλεμο ενάντια στη χοληστερίνη;
- Φρούτα και λαχανικά, λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν.
- Βρώμη (μέσα από τροφές όπως κουάκερ, νιφάδες βρώμης πρωινού, παξιμάδια βρώμης) λόγω των διαλυτών ινών που περιέχει.
- Λιπαρά ψάρια (λόγω της παρουσίας των ω-3 λιπαρών οξέων που βρέθηκε ότι μειώνουν τη χοληστερίνη).
- Ελαιόλαδο (πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και κυρίως του ελαϊκού οξέος) το οποίο, συγκρινόμενο με τα κορεσμένα λιπαρά οξέα, μειώνει την ολική και την κακή χοληστερίνη, ενώ δεν επηρεάζει σημαντικά την καλή χοληστερίνη.
- Αλκοόλ και κρασί: η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και ιδιαίτερα κόκκινου κρασιού, που περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες αυξάνουν την καλή χοληστερίνη.
- Φυτοστερόλες που βρίσκονται σε τρόφιμα αποκλειστικά φυτικά όπως σουσάμι, ηλιόσποροι, φιστίκια, σόγια, αρακάς πίτουρο και αντίστοιχα λάδια, αλλά και κατάλληλα εμπλουτισμένες μαργαρίνες.
Συστάσεις για τη μείωση των τριγλυκεριδίων:
Για να μειωθούν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων πρέπει να αποφεύγετε στη δίαιτα σας:
- Το συνολικό λίπος και κυρίως το κορεσμένο (σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης)
- Τους απλούς υδατάνθρακες (π.χ. ζάχαρη)
- Το υπερβολικό αλκοόλ
Ποιες είναι οι γενικές συστάσεις για άτομα με υψηλές τιμές χοληστερίνης;
- Μειώστε το συνολικό λίπος και κυρίως το κορεσμένο, που είναι ζωικής προέλευσης (π.χ. από τυριά, κρέατα, αβγά και γλυκά).
- Περιορίστε τη συνολική κατανάλωση κρέατος. Ακόμα, παράλληλα με την ποσότητα προσέξτε και την ποιότητα, τρώγοντας πιο συχνά κοτόπουλο χωρίς δέρμα, άπαχα κομμάτια μοσχαρίσιου και χοιρινού (το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια καλή επιλογή, αφού έχει περισσότερο «ορατό» λίπος που μπορεί να αφαιρεθεί πριν τη μαγειρική παρασκευή).
- Μην καταναλώνετε περισσότερο από 25-30% της συνολικής σας θερμιδικής πρόσληψης από λίπος και προτιμήστε το ελαιόλαδο και λιγότερο τα πολυακόρεστα λάδια (σπορέλαια κ.ά).
- Μειώστε την προσλαμβανόμενη χοληστερίνη από τροφές.
- Καταναλώστε τρόφιμα με ω-3 λιπαρά οξέα (παχιά ψάρια π.χ. σκουμπρί, σαρδέλα, σολομό, τσιπούρα, γαύρο) και εμπλουτισμένα τρόφιμα.
- Μαγειρέψτε πιο υγιεινά, με λιγότερο τηγάνισμα και περισσότερο βράσιμο και ψήσιμο. Επίσης, αποφύγετε τις λιπαρές σάλτσες και κάντε δικές σας με βάση το ελαιόλαδο, το λεμόνι και το ξύδι.
- Πίνετε αλκοόλ με μέτρο και ανάλογα με τα επίπεδα των λιπιδίων (λιπιδαιμικό προφίλ – χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, LDL, HDL).
- Μειώστε το κάπνισμα και αυξήστε τη σωματική άσκηση και την καθημερινή σας δραστηριότητα, μέσα από απλές ασχολίες όπως το περπάτημα ή το κολύμπι.
- Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών από λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, βρώμη, όσπρια και μειώστε την κατανάλωση απλών και ραφιναρισμένων υδατανθράκων όπως λευκό ψωμί, δημητριακά, αρτοσκευάσματα κ.ά.
- Αποκτήστε το ιδανικό σας βάρος.
- Καταναλώνετε τακτικά και μικρά γεύματα.
- Δοκιμάστε το Lipox, ένα πρωτοποριακό προϊόν το οποίο ελέγχει το φυσικό επίπεδο χοληστερόλης και καταπολεμά τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
Greek 
English